نقد و بررسی اجمالی
فیوزها تجهیزاتی حفاظتی هستند که در مدارات الکتریکی خانگی و صنعتی برای مقابله با اتصال کوتاه و اضافه بار به کار می روند. فیوزهای مینیاتوری (Miniature Circuit Breaker (MCB از دو مکانیزم عملکردی استفاده می کنند. به منظور حفاظت از اضافه بار (تشخیص جریان اضافه) بخش بی متال به کار گرفته می شود و برای حفاظت از اتصال کوتاه بخش مغناطیسی.
چگونگی عملکرد در برابر اضافه بار: با عبور جریان مدت دار، بیش از جریان نامی، بی متال بر اثر گرم شدن خم می شود. این امر با عمل کنتاکت فیوز باعث قطع مدار می شود.
چگونگی عملکرد در برابر اتصال کوتاه: با عبور جریان لحظه ای بالا، میدان مغناطیسی تولید شده توسط سیم پیچی با تعداد دور کم و قطر زیاد موجب قطع مدار می شود.
انواع جریان های مورد بررسی در فیوزها:
جریان لحظه ای (قدرت قطع): حداکثر جریان قابل تحمل فیوز در کمتر از یک ثانیه (عبور جریانی بیشتر از جریان لحظه ای باعث آسیب رسیدن به فیوز می شود.) در داخل کادر مستطیل شکل نوشته می شود
جریان نامی: حداکثر جریان قابل تحمل فیوز (عبور جریانی بیشتر از جریان نامی باعث قطع مدار می شود.) که به شرح زیر است:
۲/۴/۶/۱۰/۱۶/۲۰/۲۵/۳۲/۴۰/۵۰/۶۳
تیپ فیوزهای مینیاتوری:
B، C، D، K، Z
انواع فیوزها از نظر سرعت عملکرد:
فیوزهای تندکار
فیوزهای کندکار
تیپ B: این فیوزها جزء فیوزهای تندکار می باشند و در مصارف خانگی و روشنایی کاربرد دارند. (قطع مدار در جریان اضافه بار معادل ۳ تا ۵ برابر جریان نامی)
تیپ C: این فیوزها جزء فیوزهای کندکار می باشند و بیشترین کاربردشان در صنعت است. همچنین از این فیوزها جهت راه اندازی موتورهایی با توان کم و جریان راه اندازی بالا استفاده می کنند. مانند موتور کولرهای گازی یا پمپ های آب خانگی. (قطع مدار در جریان اضافه بار معادل ۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی)
تیپ D: این فیوزها جزء فیوزهای کندکار می باشند و برای مصارف صنعتی خاص ( مانند مولد های اشعه ایکس X-Ray و یا ترانسفورماتورها ) استفاده می شوند. (قطع مدار در جریان اضافه بار معادل ۱۰ تا ۲۰ برابر جریان نامی). این فیوزها طولانی ترین زمان قطع را در میان تمامی تیپ ها دارند.
تیپ K: بیشترین کاربرد این فیوز در مدارات قدرت است. حساسیت این فیوز در اضافه بار نسبت به سایر فیوزها بیشتر است.
تیپ Z: این فیوز جزء فیوزهای تندکار است و نسبت به سایر فیوزها بیشترین حساسیت را در اضافه بار و اتصال کوتاه دارد. به همین دلیل در مدارات الکترونیکی کاربرد بیشتری دارد.
چگونگی عملکرد در برابر اضافه بار: با عبور جریان مدت دار، بیش از جریان نامی، بی متال بر اثر گرم شدن خم می شود. این امر با عمل کنتاکت فیوز باعث قطع مدار می شود.
چگونگی عملکرد در برابر اتصال کوتاه: با عبور جریان لحظه ای بالا، میدان مغناطیسی تولید شده توسط سیم پیچی با تعداد دور کم و قطر زیاد موجب قطع مدار می شود.
انواع جریان های مورد بررسی در فیوزها:
جریان لحظه ای (قدرت قطع): حداکثر جریان قابل تحمل فیوز در کمتر از یک ثانیه (عبور جریانی بیشتر از جریان لحظه ای باعث آسیب رسیدن به فیوز می شود.) در داخل کادر مستطیل شکل نوشته می شود
جریان نامی: حداکثر جریان قابل تحمل فیوز (عبور جریانی بیشتر از جریان نامی باعث قطع مدار می شود.) که به شرح زیر است:
۲/۴/۶/۱۰/۱۶/۲۰/۲۵/۳۲/۴۰/۵۰/۶۳
تیپ فیوزهای مینیاتوری:
B، C، D، K، Z
انواع فیوزها از نظر سرعت عملکرد:
فیوزهای تندکار
فیوزهای کندکار
تیپ B: این فیوزها جزء فیوزهای تندکار می باشند و در مصارف خانگی و روشنایی کاربرد دارند. (قطع مدار در جریان اضافه بار معادل ۳ تا ۵ برابر جریان نامی)
تیپ C: این فیوزها جزء فیوزهای کندکار می باشند و بیشترین کاربردشان در صنعت است. همچنین از این فیوزها جهت راه اندازی موتورهایی با توان کم و جریان راه اندازی بالا استفاده می کنند. مانند موتور کولرهای گازی یا پمپ های آب خانگی. (قطع مدار در جریان اضافه بار معادل ۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی)
تیپ D: این فیوزها جزء فیوزهای کندکار می باشند و برای مصارف صنعتی خاص ( مانند مولد های اشعه ایکس X-Ray و یا ترانسفورماتورها ) استفاده می شوند. (قطع مدار در جریان اضافه بار معادل ۱۰ تا ۲۰ برابر جریان نامی). این فیوزها طولانی ترین زمان قطع را در میان تمامی تیپ ها دارند.
تیپ K: بیشترین کاربرد این فیوز در مدارات قدرت است. حساسیت این فیوز در اضافه بار نسبت به سایر فیوزها بیشتر است.
تیپ Z: این فیوز جزء فیوزهای تندکار است و نسبت به سایر فیوزها بیشترین حساسیت را در اضافه بار و اتصال کوتاه دارد. به همین دلیل در مدارات الکترونیکی کاربرد بیشتری دارد.
